درک اولین حرکت جنین توسط مادر ، احساس زندگی نام دارد که معمولا در هفته های 16 تا 22 بارداری برای اولین بارحس می شود. مادران ،واژه های مختلفی را برای توصیف آن به کار برده اند،بعضی آن را مانند احساس بارش اولین قطره های باران بر روی کف دست، پرواز پروانه و یا شنا کردن ماهی در داخل شکم، دانسته اند.

ابتدا این حرکات نامنظم و فاصله دارند ولی بتدریج منظم و معنی دارمی شوند. حرکات جنین به سه دسته ضعیف، قوی و غلطشی تقسیم می شود.با پیشرفت بارداری، حرکات ضعیف، جای خود را به حرکات قوی می دهند که مجددا با نزدیک شدن به زمان زایمان و به دلیل بزرگ شدن جنین و کاهش مایع امنیوتیک ( مایع دور جنین) تعداد آنها کاهش می یابد.گرچه جنین شما حرکات جهشی و غلطشی بسیاری دارد ولی شما تنها حرکاتی را بهتر و دقیقتر حس می کنید که بیست ثانیه یا بیشتر طول بکشند.

اکر عادت دارید خودتان را با خانمهای باردار دیگر مقایسه کنید، نگران نباشید زیرا هر مادری تجربه متفاوتی از حرکات جنین دارد و هر جنینی نیز الگوی حرکتی ویژه خودش را دارد. ضمن اینکه دوره های خواب و بیداری جنین، مستقل از خواب و بیداری مادر است. طبق پژوهشها، متوسط مدت خواب آرام جنین 23 دقیقه است. بنابراین اگر جنین تان حرکت نکرد ،نگران نباشید، ممکن است جنین تان خواب باشد.

روشهای ارزیابی حرکات جنین
مهمترین راه ارزیابی حرکات جنین، درک مادر از حرکات اوست. با این حال روشهای ارزیابی دقیقتری نیز وجود دارد. مانند توکودینامومتری و سونوگرافی بیو فیزیکال و لحظه به لحظه.
تعداد حرکات ایده آل جنین یا مدت زمان مناسب شمارش آنها تعریف نشده با این حال در صورتی که حرکات جنین شما کاهش یافت حتما باید این وضعیت را با پزشک یا مامای خود در میان بگذارید او می تواند برای شما در خواست سونوگرافی و تست بدون استرس بدهد.

در صورت احساس کاهش حرکات جنین، در 4 هفته آخر بارداری می توانید با شمارش حرکات جنین، از سلامت او اطمینان پیدا کنید.برای این منظور، یک لیوان شربت قند نوشیده و به پهلوی چپ بخوابید. سپس به مدت 2 ساعت حرکات جنین را بشمارید، تعداد 10 حرکت در 2 ساعت طبیعی است. اگر تعداد 10حرکات جنین ، زودتر از 2 ساعت به 10 بار رسید، نیازی به ادامه کنترل حرکات نیست. در صورتی که حرکات جنین ،کمتر از این تعداد باشد، فورا به مطب پزشک و یا ماما مراجعه کنید.

تغییرات بدن مادردر بارداری:
با توجه به اینکه افراد خصوصیات جسمی وروانی متفاوتی دارند، تغییرات ناشی از بارداری نیز درخانمها فرق می کند.
مهمترین این تغییرات عبارتند از :
رحم و افزایش وزن مادر:
رحم که یک کیسه عضلانی ودر حالت عادی به شکل یک گلابی است. در حاملگی با رشد جنین به تدریج بزرگتر می شود تا حدی که جنین، جفت و کیسه آب را در خود جای میدهد . پایان سه ماهه ی اول بارداری ، وبه اندازه ای بزرگ است که درمعاینه توسط ماما یا پزشک، لبه آن در پایین شکم لمس می شود.در این مدت وزن برخی ازخانمها ممکن است به علت تهوع واستفراغ شدید اضافه نشده ، حتی کاهش هم داشته باشد که بعدها با تغذیه مناسب جبران می شود به تدریج در سه ماهه دوم با پیشرفت بارداری و بزرگ شدن رحم حاملگی برای اطرافیان نیز نمایان می شود . در اواخر این دوره رحم به قدری بزرگ است که قسمت فوقانی آن را میتوان در بالای ناف حس کرد. وزن اغلب خانمها در سه ماهه ی دوم 4-5 کیلوگرم و در سه ماهه ی سوم 5-6 کیلوگرم (حدود 500 گرم در هفته) اضافه می شود. در پایان حاملگی به طور متوسط مادر حدود 9-13 کیلوگرم اضافه وزن خواهد داشت.
پستان ها: در بارداری ،پستان ها به تدریج بزرگ و دردناک شده ، برآمدگی های کوچک اطراف نوک پستان ها برجسته و هاله اطراف آن تیره رنگ می شود وبا رشد غدد شیری ، پستان ها برای شیردهی آماده می شود از ماه پنجم به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی از پستان خانم باردار ترشح شود. در این مورد باید فقط با آب ولرم نوک پستان ها را شستشو داد.
خلق و خوی:در اوایل دوران بارداری همراه با شروع تغییرات ناشی از حاملگی ، معمولا تغییراتی در خلق و خوی و احساسات برخی از خانم ها دیده می شود که امر طبیعی است ،سه ماهه دوم که بدن مادر به تغییرات ایجاد شده عادت می کند، حالت تهوع صبحگاهی وویار از بین رفته و مادر در وضعیت متعادلی قرار می گیرد.از آنجایی که حرکات جنین نیز از سه ماهه ی دوم( حدود ماه پنجم)احساس می شود این دوره لذت بخش ترین مرحله حاملگی برای مادر است.
در اواخر حاملگی مادر معمولا بی حوصله و عجول است وزن و شوهر،هر دودر مورد زایمان و سلامت نوزاد نگران هستند.در این دوره پدرو مادرمی توانند با متوجه کردن افکار خود به تهیه مقدمات تولد نوزاد این نگرانی ها را کاهش دهند.
پوست : در حاملگی خطوط تیره رنگی روی شکم خصوصا از ناحیه ناف به طرف پائین و ترک هائی در پوست شکم وگاهی پستان و ران ها ظاهر می شود که به علت تغییرات هورمونی در بارداری بوده وطبیعی است . چرب نگه داشتن این نواحی تا حدی اززیاد شدن ترکهای حاملگی جلوگیری می کند . همچنین در صورت برخی خانمها، لکه های قهوه ای رنگ نامنظم ظاهر می شود که آن را ماسک حاملگی می گویند . معمولا بعد از زایمان این لکه ها ناپدید یا بسیار کم رنگ می شود .